پیش از هر چیز اگر با مشاهده هرکدام از علائم آبسه دندان، خود را مشکوک به آبسه میدانید لازم است که فورا به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت بدتر نشود و عارضه و سرایت عفونت به فک انتقال پیدا نکند. بهترین متخصص ریشه دندان در رشت طبیعتا دندانپزشک به محض مراجعه، دندانها را به خوبی معاینه و محل آبسه را بررسی میکند. در برخی از شرایط نیز ممکن است از شما بخواهند که از دندان خود یک سی تی اسکن و عکس اشعه ایکس بگیرید تا محل دقیق عفونت و میزان گستردگی آن را به خوبی بررسی کنند و تشخیص دهند.
آبسه دندان بدون درد
در برخی از شرایط، افراد آبسههایی بدون درد تجربه میکنند. خوشبختانه این نوع از آبسهها، همچنان علائم ثابتی همچون تورم و التهاب لثه را دارند و درنتیجه، قابل تشخیص و درمان هستند. اگر آبسه در دندانی رخ دهد که پیش از این تحت درمان ریشه قرار گرفته، ممکن است درد چندانی نداشته باشد، چراکه قبلا عصب آن کاملا از بین رفته است.
آبسه دندان را چگونه درمان کنیم؟
درمان آبسه روی پاکسازی عفونت و تسکین درد متمرکز است. بنابراین بسته به علائم شما ممکن است پزشک درمان را با اشعه ایکس شروع کند. این کار به دندانپزشک کمک میکند میزان سرایت عفونت را تشخیص دهد. بسته به نوع و شدت آبسه، گزینههای درمانی شامل این موارد میشوند:
- تخلیه آبسه: در این روش دندانپزشک، یک برش کوچک روی آبسه ایجاد میکند تا چرک و عفونت تخلیه شود. در نهایت هم محل برش با محلولهای مشخص و مخصوصی، درمان و ضدعفونی میشوند.
- روش کانال ریشه: در این روش، دندان آسیب دیده برای تخلیه آبسه، سوراخ میشود و هر گونه پالپ عفونی نیز از آن برداشته میشود. در مرحله بعد هم دندانپزشک، محفظه پالپ و کانال ریشه را درمان میکند. امکان آن نیز وجود دارد که از یک روکش برای افزایش مقاومت دندان استفاده شود.
- کشیدن دندان: در صورتیکه دندان بیش از حد آسیب دیده باشد، ممکن است دندانپزشک، کشیدن آن را تنها راه تخلیه آبسه بداند.
- مصرف آنتی بیوتیک: اگر عفونت به خارج از ناحیه آبسه گسترش پیدا کرده باشد و سیستم ایمنی بیمار، ضعیف باشد، معمولا پزشک، تجویز قرص آنتی بیوتیک را بهترین راهکار میداند. با این کار، عفونتهای پخششده نیز درمان میشوند.
- برداشتن جسم خارجی: اگر آبسه به دلیل وجود یک جسم خارجی بوده باشد، پزشک آن را از دندان خارج و عفونت را هم تخلیه میکند. بعد از آن هم فرآیند ضدعفونی صورت میگیرد.
- ترکاندن آبسه دندان: همانطور که پیش از این نیز گفته شد، در صورتیکه چرک و عفونت در آبسه شدید باشد، پزشک آن را بریده و میترکاند. با این حال اگر آبسه به خودی خود ترکید، حتما چرک موجود در دهان را با آب نمک ولرم و یا گرم زیاد شستشو دهید و سریعا به پزشک دندانپزشک کنید.
درمان آبسه دندان در طب سنتی
برای آنکه بتوانید آبسه خود را در خانه و با کمک طب سنتی تسکین دهید، میتوانید از روشهای متفاوت استفاده کنید. فقط به خاطر داشته باشید که این کار تا زمان مراجعه به پزشک امکانپذیر است و به عنوان درمان قطعی معرفی نمیشود:
- آب نمک گرم و ولرم: یکی از بیخطرترین روشهای کاهش موقت درد آبسه، استفاده از آب نمک گرم است. این راهکار، دهان شما را تمیز میکند و التهاب و تورم آبسه را هم کاهش میدهد.
- کمپرس سرد آبسه: با کمپرس سرد آبسه، جریان خود را افزایش میدهید و تورم و درد را نیز کاهش خواهید داد.
- اسانس پونه: کافی است چند قطره اسانس پونه را با یک روغن حامل، رقیق کنید و با کمک پارچهای تمیز روی ناحیه آبسه قرار دهید. ۱۰ دقیقه صبر کنید و بعد آن را آب بکشید. با انجام این روش سه بار در روز، کمکم تاثیرات مثبت را احساس خواهید کرد.
- روغنهای کنجد، زیتون و نارگیل: یک قاشق غذاخوری از هرکدام از این روغنها را به مدت ۲۰ دقیقه در دهان خود بچرخانید و بعد خارج کنید. دقت کنید که این روش را بهصورت ناشتا انجام ندهید.
- چای شنبلیله: در این روش، باید یک فنجان آب را درون قابلمه روی شعله بگذارید و یک قاشق چایخوری چای شنبلیله آسیابشده را به آن اضافه کنید. وقتی چای رنگ گرفت، با کمک پنبه آن را روی ناحیه آبسه بزنید. این ترفند را نیز سه بار در روز انجام دهید.
- اسانس آویشن: برای این منظور ابتدا باید مقداری روغن آویشن را رقیق کنید و با یک گوشپاککن روی آبسه قرار دهید. در کنار آن، استفاده از مخلوط آب و این اسانس بهعنوان دهانشویه میتواند در درمان آبسه و عفونت دندان موثر باشد.
درمان خانگی آبسه دندان
علاوه بر درمانهای پزشکی و طب سنتی، روشهایی خانگی هم وجود دارند که در تسریع روند درمان آبسه شما موثر هستند:
استفاده از آب اکسیژنه
هیدروژن پراکسید یا همان آب اکسیژنه یک داروی خانگی بسیار عالی برای مبارزه با عفونتهای باکتریایی است که میتواند در کاهش پلاک و همینطور کاهش خونریزی لثه هم بسیار موثر باشد. این مایع را از داروخانه تهیه کنید. مقداری هیدروژن پراکسید ۳٪ را با مقداری آب به نسبت یکسان مخلوط کنید و آن را در دهان خود بچرخانید و بعد بیرون بریزید. نباید حتی یک قطره از محلول را قورت ندهید. انجام این روش دو تا سهبار در روز، تاثیر زیادی در درمان این مشکل خواهد داشت.
درمان آبسه دندان با نشاسته
نشاسته، چرک لثه و دندان را از مجراهای متصل به دندان میکشد و عفونت را تخلیه میکند. کافی است ۲ قاشق چایخوری پودر نشاسته را با نصف لیوان آب ولرم و یک قاشق چایخوری شکر مخلوط کنید و به کمک یک دستمال تمیز یا گوشپاککن به مدت ۱۰ دقیقه روی دندان خود نگه دارید. با تکرار این روش میتوانید رفتهرفته عفونت را از دندان خود تخلیه کنید.
نحوه درمان آبسه با جوش شیرین
جوش شیرین یکی از مقرون به صرفهترین و بهترین روشهای خانگی، در از بین بردن پلاکهای دندان نقش فوقالعادهای دارد و از خواص ضدباکتریایی هم برخوردار است. یکدوم قاشق غذاخوری جوش شیرین را با نصف فنجان آب و همینطور مقدار کمی نمک مخلوط کنید و آن را ۵ دقیقه در دهان خود بچرخانید. بعد از آن، محلول را تف کنید و دوباره تکرار کنید. انجام این ترفند به مدت ۲ بار در روز میتواند در درمان التهاب و عفونت آبسه شما موثر باشد.
درمان فوری آبسه دندان
روشهای درمانی خانگی و طب سنتی، معمولا زمان نسبتا زیادی میبرند و در کنار آن هم درمان قطعی به همراه ندارند، بنابراین درمان فوری آبسه دندان، به مراجعه سریع به دندانپزشک و متخصص بستگی دارد. پزشک شما قطعیترین و سریعترین روش درمانی را پیاده خواهد کرد.
قرص برای آبسه دندان
تا پیش از مراجعه به پزشک، مصرف داروهای بدون نسخهای همچون ایبوپروفن، مجاز است. اما بعد از معاینه پزشک، احتمالا بیمار لازم است که با تجویز پزشک، آنتیبیوتیک مصرف کند تا رفتهرفته عفونت بهبود پیدا کند. اما در بسیاری از شرایط آنتیبیوتیک، تنها روش درمانی نیست و در کنار سایر روشها بهعنوان مکمل بهکار میرود.
انواع آبسه دندان
آبسه در دندان دارای چهار نوع متفاوت است که شامل این موارد میشوند:
آبسه پریودنتال
منشاء این نوع از آبسه، پاکت پریودنتال آلوده است که بافتها و استخوانهای نگهدارنده دندان را تخریب میکند و به همین دلیل هم بیماری پیشرفته لثه را به دنبال دارد. معمولا دندانپزشک برای درمان این نوع از عفونت، جرمگیری دندان عمقی را انجام میدهد تا پاکت پاکسازی شود.
آبسه ژنژیوال
این مدل از آبسه در فاصله بین دندان و لثه ایجاد میشود و معمولا هم در اثر گیر کردن جسم خارجی مثل مواد غذایی بهوجود میآید. آبسه ژنژیوال را میتوان یکی از متداولترین انواع آبسه دانست که در هر سنی هم میتواند بروز پیدا کند.
آبسه پری کرونال
این نوع از آبسه، بافت دندان نهفته یا نیمهنهفته را هدف قرار میدهد و به همین دلیل هم معمولا با عنوان آبسه دندان عقل شناخته میشود.
آبسه پری اپیکال
این نوع از آبسه هم که در اثر پوسیدگی دندان، ترک خوردن یا شکستگی و همینطور لب پر شدن دندان به وجود میآید از دیگر انواع متداول عفونت دندانی است که در نوک ریشه دندان به وجود میآید. روند ایجاد این آبسه نیز دقیقا مطابق همان موضوعی است که پیشتر اشاره کردیم، یعنی حمله باکتریها به پالپ دندان و ایجاد التهاب در بافتهای پالپ و در نهایت تشکیل آبسه در نوک ریشه.
-
آبسه دندان در بارداری
تغییرات هورمونی، تهوعهای صبحگاهی و همینطور تغییرات رژیم غذایی از آن دست مواردی هستند که احتمال مشکلات دهانی در بارداری و پوسیدگی دندان بعد از زایمان را افزایش میدهند. بنابراین بروز بیماریهای لثهای و همینطور آبسه نیز از عوارض شایع بارداری به شمار میروند.
پیش از هر چیز اگر با مشاهده هرکدام از علائم آبسه دندان، خود را مشکوک به آبسه میدانید لازم است که فورا به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت بدتر نشود و عارضه و سرایت عفونت به فک انتقال پیدا نکند. بهترین متخصص ریشه دندان در رشت طبیعتا دندانپزشک به محض مراجعه، دندانها را به خوبی معاینه و محل آبسه را بررسی میکند. در برخی از شرایط نیز ممکن است از شما بخواهند که از دندان خود یک سی تی اسکن و عکس اشعه ایکس بگیرید تا محل دقیق عفونت و میزان گستردگی آن را به خوبی بررسی کنند و تشخیص دهند.
آبسه دندان بدون درد
در برخی از شرایط، افراد آبسههایی بدون درد تجربه میکنند. خوشبختانه این نوع از آبسهها، همچنان علائم ثابتی همچون تورم و التهاب لثه را دارند و درنتیجه، قابل تشخیص و درمان هستند. اگر آبسه در دندانی رخ دهد که پیش از این تحت درمان ریشه قرار گرفته، ممکن است درد چندانی نداشته باشد، چراکه قبلا عصب آن کاملا از بین رفته است.
آبسه دندان را چگونه درمان کنیم؟
درمان آبسه روی پاکسازی عفونت و تسکین درد متمرکز است. بنابراین بسته به علائم شما ممکن است پزشک درمان را با اشعه ایکس شروع کند. این کار به دندانپزشک کمک میکند میزان سرایت عفونت را تشخیص دهد. بسته به نوع و شدت آبسه، گزینههای درمانی شامل این موارد میشوند:
- تخلیه آبسه: در این روش دندانپزشک، یک برش کوچک روی آبسه ایجاد میکند تا چرک و عفونت تخلیه شود. در نهایت هم محل برش با محلولهای مشخص و مخصوصی، درمان و ضدعفونی میشوند.
- روش کانال ریشه: در این روش، دندان آسیب دیده برای تخلیه آبسه، سوراخ میشود و هر گونه پالپ عفونی نیز از آن برداشته میشود. در مرحله بعد هم دندانپزشک، محفظه پالپ و کانال ریشه را درمان میکند. امکان آن نیز وجود دارد که از یک روکش برای افزایش مقاومت دندان استفاده شود.
- کشیدن دندان: در صورتیکه دندان بیش از حد آسیب دیده باشد، ممکن است دندانپزشک، کشیدن آن را تنها راه تخلیه آبسه بداند.
- مصرف آنتی بیوتیک: اگر عفونت به خارج از ناحیه آبسه گسترش پیدا کرده باشد و سیستم ایمنی بیمار، ضعیف باشد، معمولا پزشک، تجویز قرص آنتی بیوتیک را بهترین راهکار میداند. با این کار، عفونتهای پخششده نیز درمان میشوند.
- برداشتن جسم خارجی: اگر آبسه به دلیل وجود یک جسم خارجی بوده باشد، پزشک آن را از دندان خارج و عفونت را هم تخلیه میکند. بعد از آن هم فرآیند ضدعفونی صورت میگیرد.
- ترکاندن آبسه دندان: همانطور که پیش از این نیز گفته شد، در صورتیکه چرک و عفونت در آبسه شدید باشد، پزشک آن را بریده و میترکاند. با این حال اگر آبسه به خودی خود ترکید، حتما چرک موجود در دهان را با آب نمک ولرم و یا گرم زیاد شستشو دهید و سریعا به پزشک دندانپزشک کنید.
درمان آبسه دندان در طب سنتی
برای آنکه بتوانید آبسه خود را در خانه و با کمک طب سنتی تسکین دهید، میتوانید از روشهای متفاوت استفاده کنید. فقط به خاطر داشته باشید که این کار تا زمان مراجعه به پزشک امکانپذیر است و به عنوان درمان قطعی معرفی نمیشود:
- آب نمک گرم و ولرم: یکی از بیخطرترین روشهای کاهش موقت درد آبسه، استفاده از آب نمک گرم است. این راهکار، دهان شما را تمیز میکند و التهاب و تورم آبسه را هم کاهش میدهد.
- کمپرس سرد آبسه: با کمپرس سرد آبسه، جریان خود را افزایش میدهید و تورم و درد را نیز کاهش خواهید داد.
- اسانس پونه: کافی است چند قطره اسانس پونه را با یک روغن حامل، رقیق کنید و با کمک پارچهای تمیز روی ناحیه آبسه قرار دهید. ۱۰ دقیقه صبر کنید و بعد آن را آب بکشید. با انجام این روش سه بار در روز، کمکم تاثیرات مثبت را احساس خواهید کرد.
- روغنهای کنجد، زیتون و نارگیل: یک قاشق غذاخوری از هرکدام از این روغنها را به مدت ۲۰ دقیقه در دهان خود بچرخانید و بعد خارج کنید. دقت کنید که این روش را بهصورت ناشتا انجام ندهید.
- چای شنبلیله: در این روش، باید یک فنجان آب را درون قابلمه روی شعله بگذارید و یک قاشق چایخوری چای شنبلیله آسیابشده را به آن اضافه کنید. وقتی چای رنگ گرفت، با کمک پنبه آن را روی ناحیه آبسه بزنید. این ترفند را نیز سه بار در روز انجام دهید.
- اسانس آویشن: برای این منظور ابتدا باید مقداری روغن آویشن را رقیق کنید و با یک گوشپاککن روی آبسه قرار دهید. در کنار آن، استفاده از مخلوط آب و این اسانس بهعنوان دهانشویه میتواند در درمان آبسه و عفونت دندان موثر باشد.
درمان خانگی آبسه دندان
علاوه بر درمانهای پزشکی و طب سنتی، روشهایی خانگی هم وجود دارند که در تسریع روند درمان آبسه شما موثر هستند:
استفاده از آب اکسیژنه
هیدروژن پراکسید یا همان آب اکسیژنه یک داروی خانگی بسیار عالی برای مبارزه با عفونتهای باکتریایی است که میتواند در کاهش پلاک و همینطور کاهش خونریزی لثه هم بسیار موثر باشد. این مایع را از داروخانه تهیه کنید. مقداری هیدروژن پراکسید ۳٪ را با مقداری آب به نسبت یکسان مخلوط کنید و آن را در دهان خود بچرخانید و بعد بیرون بریزید. نباید حتی یک قطره از محلول را قورت ندهید. انجام این روش دو تا سهبار در روز، تاثیر زیادی در درمان این مشکل خواهد داشت.
درمان آبسه دندان با نشاسته
نشاسته، چرک لثه و دندان را از مجراهای متصل به دندان میکشد و عفونت را تخلیه میکند. کافی است ۲ قاشق چایخوری پودر نشاسته را با نصف لیوان آب ولرم و یک قاشق چایخوری شکر مخلوط کنید و به کمک یک دستمال تمیز یا گوشپاککن به مدت ۱۰ دقیقه روی دندان خود نگه دارید. با تکرار این روش میتوانید رفتهرفته عفونت را از دندان خود تخلیه کنید.
نحوه درمان آبسه با جوش شیرین
جوش شیرین یکی از مقرون به صرفهترین و بهترین روشهای خانگی، در از بین بردن پلاکهای دندان نقش فوقالعادهای دارد و از خواص ضدباکتریایی هم برخوردار است. یکدوم قاشق غذاخوری جوش شیرین را با نصف فنجان آب و همینطور مقدار کمی نمک مخلوط کنید و آن را ۵ دقیقه در دهان خود بچرخانید. بعد از آن، محلول را تف کنید و دوباره تکرار کنید. انجام این ترفند به مدت ۲ بار در روز میتواند در درمان التهاب و عفونت آبسه شما موثر باشد.
درمان فوری آبسه دندان
روشهای درمانی خانگی و طب سنتی، معمولا زمان نسبتا زیادی میبرند و در کنار آن هم درمان قطعی به همراه ندارند، بنابراین درمان فوری آبسه دندان، به مراجعه سریع به دندانپزشک و متخصص بستگی دارد. پزشک شما قطعیترین و سریعترین روش درمانی را پیاده خواهد کرد.
قرص برای آبسه دندان
تا پیش از مراجعه به پزشک، مصرف داروهای بدون نسخهای همچون ایبوپروفن، مجاز است. اما بعد از معاینه پزشک، احتمالا بیمار لازم است که با تجویز پزشک، آنتیبیوتیک مصرف کند تا رفتهرفته عفونت بهبود پیدا کند. اما در بسیاری از شرایط آنتیبیوتیک، تنها روش درمانی نیست و در کنار سایر روشها بهعنوان مکمل بهکار میرود.
انواع آبسه دندان
آبسه در دندان دارای چهار نوع متفاوت است که شامل این موارد میشوند:
آبسه پریودنتال
منشاء این نوع از آبسه، پاکت پریودنتال آلوده است که بافتها و استخوانهای نگهدارنده دندان را تخریب میکند و به همین دلیل هم بیماری پیشرفته لثه را به دنبال دارد. معمولا دندانپزشک برای درمان این نوع از عفونت، جرمگیری دندان عمقی را انجام میدهد تا پاکت پاکسازی شود.
آبسه ژنژیوال
این مدل از آبسه در فاصله بین دندان و لثه ایجاد میشود و معمولا هم در اثر گیر کردن جسم خارجی مثل مواد غذایی بهوجود میآید. آبسه ژنژیوال را میتوان یکی از متداولترین انواع آبسه دانست که در هر سنی هم میتواند بروز پیدا کند.
آبسه پری کرونال
این نوع از آبسه، بافت دندان نهفته یا نیمهنهفته را هدف قرار میدهد و به همین دلیل هم معمولا با عنوان آبسه دندان عقل شناخته میشود.
آبسه پری اپیکال
این نوع از آبسه هم که در اثر پوسیدگی دندان، ترک خوردن یا شکستگی و همینطور لب پر شدن دندان به وجود میآید از دیگر انواع متداول عفونت دندانی است که در نوک ریشه دندان به وجود میآید. روند ایجاد این آبسه نیز دقیقا مطابق همان موضوعی است که پیشتر اشاره کردیم، یعنی حمله باکتریها به پالپ دندان و ایجاد التهاب در بافتهای پالپ و در نهایت تشکیل آبسه در نوک ریشه.
-
آبسه دندان در بارداری
تغییرات هورمونی، تهوعهای صبحگاهی و همینطور تغییرات رژیم غذایی از آن دست مواردی هستند که احتمال مشکلات دهانی در بارداری و پوسیدگی دندان بعد از زایمان را افزایش میدهند. بنابراین بروز بیماریهای لثهای و همینطور آبسه نیز از عوارض شایع بارداری به شمار میروند.